Historyczny krok w ochronie młodzieży i środowiska
Od 1 czerwca 2025 roku obowiązuje w całym kraju zakaz jednorazowych e-papierosów (zwanych również „Disposable Vapes”). Rząd dąży do tego kroku dwoma głównymi celami: ograniczenia rosnącego w szybkim tempie używania e-papierosów wśród młodzieży oraz walki z zanieczyszczeniem środowiska przez jednorazowe urządzenia z bateriami litowo-jonowymi.
Środek ten jest częścią większego planu polityki zdrowotnej, którego premier Rishi Sunak chce ustanowić „pokolenie wolne od dymu”.
Dlaczego ten zakaz?
1. Eksplozja używania wśród młodzieży
Według brytyjskiej organizacji charytatywnej ASH (Action on Smoking and Health), użycie jednorazowych e-papierosów wśród młodzieży w wieku od 11 do 17 lat podwoiło się w ciągu ostatnich trzech lat. Szczególnie popularne są aromatyzowane modele o słodkim smaku i wyrazistym designie (np. Bubblegum, Blueberry Ice), które stały się produktami wprowadzającymi młodzież w świat nikotyny.
Eksperci ds. zdrowia ostrzegają, że wysoka zawartość nikotyny w tych produktach może prowadzić do szybkiej zależności – z poważnymi konsekwencjami dla rozwoju neurologicznego.
2. Zanieczyszczenie środowiska przez produkty jednorazowe
Szacuje się, że co tydzień w kraju wyrzuca się około pięciu milionów jednorazowych vape’ów. Te urządzenia zawierają baterie litowo-jonowe, plastiki i metale ciężkie – substancje, które nie mogą być poddane recyklingowi ani bezpiecznemu usunięciu. Brytyjski urząd ochrony środowiska widzi w jednorazowych vape’ach rosnące zagrożenie dla gospodarki obiegu zamkniętego.
Szczegóły regulacji prawnej
Zakaz jest częścią „Planu Poprawy Środowiska 2023” i został oficjalnie ogłoszony 28 stycznia 2024 roku. Od 1 czerwca 2025 roku nie będą dozwolone następujące działania:
- Sprzedaż jednorazowych e-papierosów (z nikotyną lub bez)
- Import lub produkcja takich produktów na terenie kraju
- Reklama lub udostępnianie w automatach vendingowych
- Sprzedaż niepełnoletnim (będzie nadal karana odrębnie)
Kary za naruszenia:
Detaliści, którzy nadal oferują zakazane produkty, muszą liczyć się z natychmiastową grzywną w wysokości 200 funtów. Powtarzające się naruszenia mogą prowadzić do postępowania karnego i odebrania licencji.
Reakcje społeczne
| Podmiot | Oświadczenie |
|---|---|
| Ministerstwo Zdrowia | „Wyraźny krok w kierunku ograniczenia uzależnienia od nikotyny wśród młodzieży.” |
| Detaliści | „Utrata obrotów mocno dotyka małe sklepy, podczas gdy nielegalni sprzedawcy mogą zyskać na tym.” |
| Producent (np. Elf Bar) | „Stawiamy na wielokrotnego ładowania alternatywy i różnorodność smaków – w ramach nowych przepisów.” |
| Obrońcy środowiska | „Wreszcie skuteczny znak przeciwko elektrośmieciom z powodu jednorazowych urządzeń.” |
Co to oznacza dla Polski?
Polska jest jednym z pierwszych krajów na świecie, które wprowadziły pełny zakaz jednorazowych e-papierosów. Francja, Irlandia i Belgia już ogłosiły podobne działania. Również w Polsce debata jest coraz intensywniejsza – Ministerstwo Środowiska obecnie rozważa regulacyjne opcje.
Więcej informacji i źródeł
Oficjalne komunikaty rządowe:
Polityczne dokumenty źródłowe:
Zakaz jednorazowych e-papierosów w Wielkiej Brytanii stanowi znaczący zwrot w polityce zdrowotnej – nie tylko dla samego kraju, ale także jako sygnał dla innych państw Europy. Walka z uzależnieniem od nikotyny i degradacją środowiska przez produkty jednorazowe wkracza tym samym w nowy rozdział.
